Ten Questions For A.R. Hopwood About His False Memory Archive at Schunck Museum

The following describes an interview via email between Prof. Merckelbach and A.R.  Hopwood about his False Memory Archive

1. How did you get this idea for a False Memory Archive?

For a number of years I worked under the guise of a fictional self-help organisation called WITH (withyou.co.uk). The company claimed to create Life Enhancement Solutions for clients by creating fictional evidence of life events that they hadn’t actually experienced. The project moved across a number of different sites  including online, performance, film and gallery and it explored a territory somewhere between satire, comedy and conceptual art. As the work evolved I became aware of research into False Memory that turned the satire of WITH into something more queasy and uncomfortable. Here was an art project claiming (from a blurry parafictional position) that they could make you believe in an alternative version of your past by creating fake evidence for you, while false Memory researchers in the real world were doing exactly that! Creating false memories in the lab to see how susceptible we are to suggestion and misinformation. I thought that was pretty fascinating, so I struck up a relationship with psychologist Prof. Chris French from Goldsmiths who then invited me to do a residency at his Anomalistic Psychology Research Unit. The False Memory Archive grew from there – firstly as a participatory archive where I asked the public to submit a false or ‘non-believed’ memory and then into a series of new art works which have been touring the UK and now internationally since 2013.

2. What was – in your view – the most spectacular contribution of lay people to the archive? I was impressed – a little bit shocked to be frank – by the example of the guy who had this false memory of his girlfriend’s sister dying in the chair of a dentist. Didn’t you talk to your girlfriend, dude, I was thinking.

I tend to be drawn to the everyday memories. I often hear myself referring to a submission where the contributor remembered seeing his father in a play when he was young. He could remember the theatre, who they were with, the details of the seating… Years later when he was reciting the memory as a young adult at a family gathering, it soon became clear that the memory was false – he wasn’t even born at the time.

3. Any instances of people who tried to retract their submissions to the false memory archive? I mean people who wrote to you saying that they found out that their memory was real after all? (“dear mr Hopwood, I talked with my other sister and learned that when I visited New York as a child with my parents, we did run into Elton John/Ringo Star/Whoever”). Suppose you would receive such cancellation, would you trust it?

It’s not happened yet.. most are submitted anonymously so perhaps there isn’t the need to.

4. Suppose the new US ambassador in the Netherlands – mr Hoekstra – would offer to open the exhibition at Schunck, because he takes the bottom line of the archive to be that there is no such thing as a true memory or fact and that the world is full of Trumpian alternatives……would you accept such offer?

What do you think?! I’d still be polite in declining though..

The current political climate undoubtedly makes research into False Memory more relevant and it calls into question some rather complacent relativist positions that still pre-occupy some echelons of academia and the art world. That said, even in light of Trump et al artists can still work effectively with fiction and narrative – sometimes as a humorous and rhetorical device and sometimes as a tool that can tell us the truth about the nature of subjectivity. 

I hope the FMA encourages the audience to critically reflect on their own past and to understand some of the implications of distorted memories in a legal, political and therapeutic context. The False Memory Archive is also not about trying to persuade the viewer that ‘everything they know is wrong’ or that all of our autobiographical memories are fundamentally flawed. In fact our memories of past events are pretty extraordinary – they may be just a gist of a past event but this gist is usually enough to help us reflect meaningfully on our past in order to help us negotiate the everyday. I like the idea that our memories are so closely linked with our imaginations and that other peoples recollections and stories intersect with our own. It’s almost as if our memories are an intuitive act of negotiation and collaboration. Amanda Barnier from Macquarie University has explored this idea in some beautiful experiments with elderly couples that show how they’re much better at co-remembering than individual remembering. Barnier has described it as a kind of memory scaffold that has built between them from years of intimacy. Our ability to remember a storified version of our past seems to be uniquely human and I don’t think research into False Memory should be thought of as an attack on this fundamental point. 

It does though of course often reveal the darker edges of this sensibility where misinformation and suggestion can be used as a powerful tool to manipulate the stories we tell ourselves and this is where the research intersects with how we formulate our beliefs. This should  have implications for how we approach and understand information in the digital age – once you know about the idiosyncrasies of Memory and the problematic edges of emotional reasoning then your hopefully more equipped to think critically about what you encounter in that space. 

5. Do you think that in, say, a year or two, you’ll have me-too like contributions to the archive? I mean women who say that they put a me-too-accusation on a shitty-men-list and then found out that they were mistaken? https://www.thecut.com/2018/01/moira-donegan-i-started-the-media-men-list.html

Thanks for another easy question Harald! This is a really difficult territory because so much of the metoo campaign is brilliant and well intentioned. But it’s too important to get wrong and there are considerable risks, which I think are best laid out by my favourite feminist Carol Tavris. https://www.skeptic.com/reading_room/me-too-cognitive-dissonance/ If the history of memory research tells us anything it’s that autobiographical memory is prone to distortion, so an understanding of this seems crucial for any campaign that is dealing primarily with historic memories. A considered look at the Innocence Project (brilliantly portrayed by artist Taryn Simon http://tarynsimon.com/works/innocents/#1 ), an insistence on due process and a clear definition of what constitutes unreasonable behaviour can only embolden what is a really important campaign. 

6. Your archive does not only contain false memories that people from the public contributed but also basic materials that psychologists used in their research on false memories. What is your favorite study/experiment in the false memory research domain?

I still love Elizabeth Loftus’ Lost in Mall study. There’s something so tangible and familiar about the fiction – it seems to tap effortlessly into our deepest childhood fears.. it seems so easy to imagine the reality of being lost as a child. 

7. So, why is it that people have false memories? What function do they have?

I’m not an evolutionary psychologist so I can only speculate. Can you imagine though how dull we’d be if every story we told about our past experiences was exactly right? We’d have no comedy, no literature, no art. Our ability to embellish and narrativise the everyday is a constant throughout human history and we have to cherish this unique capacity – perhaps though we just need to be more aware of when it can become a problem. When the stories and fictions implicate others or worse become a system of governance you have to worry a bit right? 

8. And why do we need art to educate us about false memories? What is the unique contribution of art? Isn’t the science of memory enough?

We may not need art to educate the public about false memories at all and it’s likely that there are much more effective forums than the gallery to communicate the research. As an artist I continue to be fascinated and enthusiastic about the research (and its implications) so for the time being I still want to make work about it. There’s also something quite challenging for an art audience as research into False Memory often runs counter to some art college received wisdoms about the nature of memory. I like that challenge but I want it to be conciliatory instead of antagonistic. 

At the heart of False Memory research is I think a call to critical thinking – my sense is that more robust educational structures around what constitutes critical thinking in the digital age would have a more profound effect than the lone voice of an artist.

9. What about the With.-projects? Are there really people contacting you because they want to acquire a fictitious trauma, lover, or child?

No – viewers seem to understand that it’s a fiction and some are occasionally willing to get in on the act and play along for fun. It’s important that there’s a double take but there’s no desire to ‘do it for real’. WITH is a fictional construct that is intended to allow the audience enough space to critically reflect on the absurdist speculations therein.

10. Do you yourself have a prominent false memory? Would you like to share it?

Yes – I thought I’d written my responses to this interview ages ago but turns out I didn’t! Hope you can still get it published. 

 

Aan de familierechters van Nederland

Van: Carlijn, 14 jaar

Deze week is het de week van de kindermishandeling. Die week gaat dus over mij als kind. Bij kindermishandeling denken de meeste mensen aan klappen en blauwe plekken. Maar de echte wonden zijn psychisch. Ik ben vaak angstig en verdrietig en ik krop mijn boosheid op. Zomaar uitgescholden worden voor ‘heks’ of ‘stommeling’, daartegen kan ik me niet verdedigen. Dat laat littekens achter op mijn ziel. Emotionele of psychische mishandeling komt veel meer voor dan lichamelijke mishandeling en heeft in mijn leven ergere gevolgen voor hoe sterk ik mij voel en voor mijn zelfvertrouwen. Ook voor mijn schoolprestaties en hoe ik met mijn vrienden omga.[1]

Mijn ouders zijn 5 jaar geleden gescheiden en sindsdien heb ik heel wat emotionele klappen gekregen. Ik was 9 toen mijn ouders scheidden, en ik begreep toen eigenlijk wel waarom: mijn ouders maakten altijd ruzie, ze scholden elkaar uit en soms was er ook dreigende taal. Ik was eerlijk gezegd opgelucht toen ze me vertelden dat ze gingen scheiden. Ik droomde ervan dat ik eindelijk rust in mijn hoofd zou krijgen en met allebei mijn ouders een goede band hebben, ook al was het dan niet onder één gezamenlijk dak.

Nu, 5 jaar later, is die droom een nachtmerrie gebleken. De ruzies zijn alleen maar erger geworden. Mijn ouders sturen elkaar over en weer boze SMS-jes en ze maken stennis over alles wat met mij en mijn leven te maken heeft. Allebei zeggen ze tegen mij dat ze er in de rechtbank voor zullen zorgen dat ik nooit meer naar de andere ouder hoef. Mijn ouders hebben al allerlei ‘hulptrajecten’ gehad, zoals ouderschapsbemiddeling, kinderen uit de knel en Kies, maar ze gaan gewoon door met ruziemaken. Ik wil dat het stopt; ik word hier gek van.

Ik ben op internet gaan zoeken of er iets is waardoor mijn ouders echt stoppen met hun ruzies. Ik vond een website die New Ways for Families (www.newways4families.com) heet, waarop een film staat over ouders die net als mijn ouders alleen maar ruzie maakten. Bij New Ways leren ouders beter communiceren en problemen oplossen.  Ze moeten een heel gedetailleerd ouderschapsplan opstellen, waar ze zich ook aan moeten houden. De familierechter heeft deze ouders gedwongen aan New Ways mee te doen, omdat ze er zelf niet uitkomen. Als ze niet meewerken, legt de rechter een straf op, bijvoorbeeld een boete.

Wat ik ook een heel goed idee vind is het invoeren van een ouderschap coördinator.[2] Dat is een ervaren meneer of mevrouw die toezicht houdt op de naleving van het ouderschapsplan en of mijn situatie wel veilig is voor mij. In Canada en Amerika hebben ze goede ervaringen met ouderschap coördinatie bij vechtscheidingen. Deze ouderschap coördinator is onpartijdig, maar ook heel streng en biedt geen hulp.  Daarvoor zijn anderen. Want de rollen van hulpverlener en toezichthouder moeten gescheiden zijn, anders werkt het niet. Dan gaan mijn ouders namelijk proberen die toezichthouder aan hun kant te krijgen.

Ik heb vriendinnen die net als ik last hebben van de vechtscheiding van hun ouders. Het gaat door de jaren heen eigenlijk steeds slechter met hen (en ook met mij). Ik hoop dat u open staat voor iets dat echt werkt en mij en mijn vriendinnen helpt, zoals New Ways en de ouderschap coördinator, want zoals het nu is, gaat het niet langer.

[1] Cuijpers et al. (2011). The disease burden of childhood adversities in adults: A population-based study. Child Abuse and Neglect, 35, 937– 945. doi:10.1016/j.chiabu.2011.06.005.

[2] https://en.wikipedia.org/wiki/Parenting_coordinator; http://www.apa.org/practice/guidelines/parenting-coordination.aspx.

De hervonden herinneringen van Griet Op de Beeck

Corine de Ruiter, Henry Otgaar en Maarten Peters

De Vlaamse schrijfster Griet Op de Beeck vertelde op maandag 25 september in De Wereld Draait Door dat ze een incestslachtoffer is. Haar vader heeft haar tussen haar vijfde en haar negende jaar seksueel misbruikt. Dit heeft zij ontdekt nadat zij in psychotherapie is gegaan, na jarenlang te lijden onder eetstoornissen, depressies en ongelukkige relaties. De schrijfster wilde openheid van zaken geven, mede in verband met het verschijnen van haar nieuwe roman, waarin incest een belangrijk thema is. De belangrijkste boodschap van Op de Beeck was dat psychotherapie haar geholpen heeft om een gelukkiger en evenwichtiger mens te worden; zij was duidelijk niet bezig om haar– inmiddels overleden– vader postuum de spreekwoordelijke doodsteek toe te brengen.

Daarna draaide de wereld een beetje door. De afgelopen week stonden de media bol van de interviews en opiniestukken over de ontboezemingen van de schrijfster. De rode draad daarin was de vraag of Op de Beeck’s herinneringen wel op waarheid berusten. Ze had immers weinig concrete herinneringen aan het seksueel misbruik in het interview prijsgegeven, ook toen Matthijs van Nieuwkerk daar expliciet naar vroeg. En de herinneringen waren ontstaan tijdens psychotherapie, ook dat maakte al bij voorbaat ‘verdacht’. Het leek alsof we even terug waren in de jaren 80 en 90 van de vorige eeuw. Toen speelde er een hevige discussie: kun je traumatische herinneringen nu wel of niet verdringen? Zeker in de Verenigde Staten stond een groep therapeuten (o.a. Judith Herman, die Op de Beeck noemde in het interview) tegenover psychologen zoals Elizabeth Loftus die het bestaan van verdringing ontkrachtten. Uiteindelijk is dat debat verstomd. Van therapeuten mag anno 2017 verwacht worden dat ze de risico’s van suggestieve technieken, zoals hypnose en geleide fantasie, op het ontwikkelen van pseudo-herinneringen kennen.

De hevige consternatie rondom het incestverhaal van Griet Op de Beeck had vermeden kunnen worden door een helder onderscheid te maken tussen herinneringen in het kader van therapie en herinneringen in het kader van waarheidsvinding (meestal in de context van een gerechtelijk onderzoek). Voor een therapeut is de cliënt een subject, iemand die hulp zoekt voor psychisch lijden; de therapeut is gericht op het persoonlijke levensverhaal, zoals de cliënt dat beleefd heeft. Het doel is vergroting van inzicht en verwerking van een als belastend ervaren subjectieve werkelijkheid. Er is echter ook het gevaar dat tijdens een therapie op zoek wordt gegaan naar een verklaring voor de klachten die dan suggestief gelinkt worden aan seksueel kindermisbruik. Het gebruik van onwetenschappelijke termen zoals verdringing kan daar aan bijdragen.

Waarheidsvinding staat centraal als slachtoffers van seksueel misbruik aangifte doen tegen een verdachte. In deze gevallen is het slachtoffer dus object van (forensisch) onderzoek. Er moet worden nagegaan of de herinneringen aan het misbruik op waarheid berusten, dan wel vals zijn. Hiervoor gebruiken psychologen instrumenten voor credibility assessment, die aangeven of het meer of juist minder waarschijnlijk is dat de hervonden herinneringen op waarheid berusten. Hierbij dient vermeld te worden dat dit geen rocket science is; deze instrumenten hebben een behoorlijke foutenmarge. De rechter is dan ook terughoudend in het erkennen van hervonden herinneringen als bewijs.

Griet Op de Beeck vertelde op moedige wijze over de pijnlijke inzichten die zij gedurende haar psychotherapie heeft verworven. Haar interview en haar roman kunnen worden opgevat als een pleidooi voor openheid over seksueel misbruik binnen het gezin, waarvoor zij alle lof verdient. De focus in de media op het waarheidsgehalte van haar incestherinneringen, die weliswaar tot stand kwamen na jarenlang psychotherapeutisch graafwerk, doet niet af aan deze primaire boodschap.

Deze bijdrage verscheen op 9 oktober 2017 in Trouw.

 

 

Columbine: A Mother’s Story

School shootings are fortunately a very infrequent phenomenon. Still, the horrendous nature of these acts, and the fact that children are the perpetrators, raises questions regarding their possible causes and preventability. “Columbine” is a name that will forever be connected with one of the first school shootings that was elaborately publicized in the global media. On April 20, 1999, Dylan Klebold and Eric Harris walked into Columbine High School in Littleton, Colorado, and killed 12 fellow-students and a teacher, before committing suicide. They injured many more.

Over the years, many authors have investigated the Columbine case and the number of myths about the causes of the massacre is enormous: from violent video games to high school bullying. One of the best books I have read about the Columbine attack is Dave Cullen’s Columbine (2009). Cullen’s widely researched book debunks many of the myths and provides insight into the dynamic between Eric Harris (most likely post mortem diagnosis: psychopathic personality disorder) and Dylan Klebold (most likely post mortem diagnosis: depression), already mentioned in a Slate article (2004) five years after the massacre.

Sue Klebold’s book, A Mother’s Reckoning (2016) is a harrowingly honest and courageous account of her struggle to come to terms with the suffering her son caused to others and to herself and her family. The book starts with the phone call Sue Klebold receives at her work from her husband Tom at 12.05 P.M. on April 20, 1999, telling her there has been a shooting at her son Dylan’s high school.  At first, she is mainly worried about her son’s safety, but as information rolls in, she starts to realize he is the perpetrator. Police officers start searching their home and journalists flock to their house like bees to a pot of honey. On that same day, Tom and Sue escape to the relative anonymity of a couple with whom they have been good friends. Sue has been a diary-keeper for years, and she uses the notes she took during this time, to share her experience of great agony during these first days after Columbine.  She is torn between the love for her deceased son and her guilt about what he did. She often apologizes to the victims and survivors, as if continually defending her right to her feelings about the tragedy.  Foremost is her disbelief at what her son did, and her fear of being somehow responsible as a parent; the latter exacerbated by reports in the press about her and Tom being ‘bad parents’ and by the legal claims victims’ families start against them.

Subsequent chapters dive into her family life, and the way she and her husband raised their two boys, Dylan and his older brother Byron. On a superficial level, they seemed like a ‘model American family’, both parents involved in a professional career, spending leisure time together outdoors and actively participating in the local community. What did strike me in her writing is the emphasis Sue Klebold and her husband put on their boys becoming “good men”. Instead of listening to them, her favored response to their inevitable transgressions (in early childhood, but also when they reached adolescence) was to tell them what they should do different or better. There is only one paragraph on p. 263 when she acknowledges that she wished she “had listened more instead of lecturing”. I believe listening to your child is a very important and underrated aspect of parenting; especially teenagers can sometimes say very little to a parent, but when they say something it is always important. Asking follow through questions at these moments can be crucial, as this book shows. One such moment, years before Columbine happened, was the time Dylan told his mother that his friend Eric Harris was “crazy”. Instead of asking her son what he meant by the word “crazy”, she starts to lecture that there are all kinds of people and some are a bit different or strange.

The second part of the book is devoted to a description of Sue Klebold’s journey to find answers to what may have caused Dylan to team up with Eric to plan the attack on their high school. She takes up contact with many American experts in the field of threat assessment, suicide and murder-suicide, and each of them help her reconstruct the puzzle. She starts to see Dylan was seriously depressed and suicidal on the basis of his diary notes during the months before Columbine. She also has a nervous breakdown herself around four years after the tragedy, suffering from symptoms of PTSD and panic attacks, in relation to giving testimony in the civil law suit against her and her husband. She is finally able to get professional help, because she doesn’t have to fear any longer that what she discloses to her therapist might be used against her in court. This aspect of her story is quite shocking and often overlooked; not only was she victimized by what her son did, but she was also blamed for it and unable to get professional help for years. A support group for survivors of suicide by a loved one brought her much needed relief.

Currently, Sue Klebold is an activist working to understand the association between mental health problems and violence. Raising mental health awareness and early intervention have become her mission. There is a moving TEDMED talk Sue Klebold on YouTube: My son was a Columbine shooter.  All profits from the book are donated to research and charitable organizations focusing on mental health issues.

Obviously, forensic psychologists learn a lot from reading relevant handbooks and scientific papers. However, this type of experience-near book is also a must-read for (aspiring) forensic psychologists. They teach us important lessons. First, think twice before blaming a parent. Second, media portrayals of forensic cases are often superficial and flawed. Third and foremost, forensic cases are always complex and multifaceted. Nothing is as it seems.

Proactief signaleren

Sjoerd van Seeters is enthousiast:

… De wereld verandert en de politie moet mee. Wij willen niet wachten op een aanslag en dan pas reageren, wij proberen ze te voorkomen.

En daarom gaan alle 2500 agenten van de politie Zeeland-West-Brabant de cursus proactief signaleren (PAS) volgen, zo kondigt BN De Stem aan in twee artikelen (blendle alert). Het idee achter PAS is dat mensen die iets te verbergen hebben anders op de aanwezigheid van de politie reageren dan zij die ter goeder trouw zijn. Dus wie zich omdraait en de andere kant oploopt, heeft iets op zijn kerfstok. Als dat gebeurt, is er alle reden voor de politie om eens een gesprekje met de betreffende persoon aan te knopen. Een leugenaar laat zich dan eenvoudig ontmaskeren: hij loopt rood aan, wendt steeds het gezicht af, en draait met de ogen. Allemaal rode vlaggen.

De docent “gevaarbeheersing” die de agenten in deze beginselen gaat onderwijzen, legt uit: ,,De methode werkt”. Hoe hij dat weet? Nou, tijdens oefeningen op de stations Breda en Tilburg pikten cursisten er een man uit die niet was komen opdagen bij een DNA-test. En een winkeldief die een straf moest uitzetten. En enkele ongewenste vreemdelingen. En bovendien een jongen die was weggelopen uit een jeugdinstelling.

Hoeveel aanslagen zo voorkomen zijn, weet ik niet. Wat ik wel weet is dat soortgelijke methodes op Schiphol populair zijn. En dat Osama Krayem – een van de mannen die was betrokken bij de bloedige terroristische aanslagen in Parijs en Brussel – verklaard heeft op 13 november 2015 tevergeefs twee uur lang op Schiphol naar bagagekluizen te hebben gezocht die groot genoeg waren om wapens en explosieven in te kunnen verstoppen. Geen PASser, spotter, of profiler die hem een strobreed in de weg legde.

En toch gaan alle 2500 agenten op training om te leren dat iemand die wegloopt voor de politie iets te verbergen heeft. Waarom? Omdat Sjoerd denk dat het werkt. En trouwens, die rode vlaggen waaraan je een leugenaar kunt herkennen: da’s psychologie van de koude grond. Klopt niets van. De kernvraag is dan: moeten we onze veiligheid en burgerrechten in handen leggen van een gymleraar?

 

Zie ook: De spottersmethodiek: Too big to fail & De zomer van Sosecure

 

Douwe Draaisma komt

Wanneer: Donderdag 9 maart.

Hoe laat: 20.00 uur.

Waar: Collegezaal Tongersestraat.

Waarover: De (on)betrouwbaarheid van onze herinneringen.

 

Draaisma (hoogleraar psychologie te Groningen) zal praten over zijn nieuwste boek: “Als mijn geheugen mij niet bedriegt” (zie recensie in: NRC Handelsblad). Hoofdthema in dat boek is hoe wij voortdurend ons autobiografisch geheugen herschrijven in het licht van nieuwe gebeurtenissen. Vandaar het aan Marten Toonder ontleende boekmotto: “…omdat iets wat in de jeugd gebeurd is, dikwijls het gevolg is van een voorval op latere leeftijd.”

An original man has passed away

In Memoriam Gerald R. Patterson (1926-2016)

door Corine de Ruiter en Ferko Öry

Onze eerste kennismaking met Oregon Social Learning Center (OSLC) en het werk van Gerald (Jerry) Roy Patterson was in het najaar van 1985, toen De Ruiter haar klinische stage liep in een counseling center in Eugene, Oregon. Het counseling center organiseerde regelmatig academische lezingen en de lezing van John Reid, die met Patterson aan de wieg stond van OSLC, is niet licht te vergeten (voor een uitgebreide geschiedenis van OSLC, zie http://www.oslc.org/about/history/). Reid vertelde met aanstekelijk enthousiasme over het innovatieve observationele onderzoek naar de ontwikkeling van antisociaal gedrag bij kinderen en de veelbelovende interventies die ze bij OSLC aan het uittesten waren. Eugene was in die jaren een hippe ‘place-to-be’; ook Ken Kesey, auteur van ‘One flew over the cuckoo’s nest’ woonde vlakbij, en kwam langs om een lezing te geven.

Patterson (l) en Reid (r)

De sociale interactie leertheorie van Patterson, die hij ontwikkelde op basis van minutieuze gedragsobservaties tussen ouders en kinderen (Patterson, 1982) en longitudinaal onderzoek met 206 gezinnen uit hoog-risicobuurten (Oregon Youth Study; Capaldi & Patterson, 1987), bleek dé inspiratiebron voor bijna alle interventieprogramma’s die voor kinderen met agressief en antisociaal gedrag zijn ontwikkeld. Dit geldt onder andere voor Parent Management Training Oregon Model (PMTO), Multidimensional Treatment Foster Care (MTFC) van Patricia Chamberlain, Incredible Years van Carolyn Webster-Stratton, Triple P van Matthew Sanders, Parent Child Interaction Therapy (PCIT) van Sheila Eyberg en Stop Now and Plan (SNAP) van Leena Augimeri en collega’s.[1] In al deze programma’s staat het aanleren van effectieve opvoedingsvaardigheden aan de ouders centraal, met nadruk op het belonen van gewenst gedrag, en het bieden van structuur en verbinden van consequenties aan ongewenst gedrag. Door de verbeterde opvoedingsvaardigheden wordt de cyclus van dwingende controle (coercive control) doorbroken en wordt prosociaal gedrag bij ouders én kinderen versterkt (Thijssen, de Ruiter, & Albrecht, 2008).

Patterson onderscheidt zich van veel andere onderzoekers doordat hij vanaf het begin complexe statistische analysetechnieken gebruikte om zijn theoretische hypothesen te toetsen. Hierdoor was het mogelijk de ontwikkeling van gedrag bij kinderen en adolescenten in de tijd te volgen en causale verbanden te toetsen (zie bijvoorbeeld Forgatch, Patterson, DeGarmo, & Beldavs, 2009; Patterson, Forgatch, & DeGarmo, 2010). Ook schreef hij diverse boeken (uitgegeven door Research Press) voor ouders, waarin hij zijn onderzoeksbevindingen vertaalde naar praktische tips. Van zijn eerste boek, Living with children, zijn meer dan een half miljoen exemplaren verkocht. Hij bleef tot op hoge leeftijd, ook nadat hij formeel ‘emeritus’ was, wetenschappelijk actief (zie bijvoorbeeld: Forgatch, Patterson, & Gewirtz, 2013; Patterson, 2016).

Tijdens zijn emeritaat publiceerde Patterson twee memoires, A Guide’s Tale (2009) en Free and Moving (2012). Deze prachtig geschreven boeken laten zien hoe zijn liefde voor kanoën in de wildernis en zijn hartstocht voor de wetenschap in zijn leven met elkaar verstrengeld raakten. Hij groeide op in een kleine gemeenschap in Noord Minnesota, bij het Robinson meer. Daarvandaan ging hij in 1943 als infanterist in militaire dienst, waar hij in Okinawa deelnam aan de strijd. De oorlog en vooral het leven met oorlogservaringen, hielden hem zijn leven lang bezig, getuige het gedicht dat hieronder met instemming van zijn vrouw en collega-onderzoeker, Marion Forgatch, is weergegeven.

To Guido & Charlie, Okinawa, April 1945

Patterson ontving vele onderscheidingen tijdens zijn leven, onder andere de Distinguished Scientist Award van de American Psychological Association en een eredoctoraat van de Universiteit van Bergen, Noorwegen. Wij ontmoetten hem in 2005 voor het eerst in Eugene, in de voorbereiding van de implementatie van PMTO in Nederland. Öry vraagt hem om iets in zijn meegebrachte boek Antisocial behavior in children and adolescents (Reid, Patterson, & Snyder, 2002), te schrijven. De drie woorden die hij opschreef, “Do it better”, tekenden zijn warme bescheidenheid.

[1] Incredible Years, Triple P, PCIT, SNAP, PMTO en MTFC zijn allemaal geïmplementeerd in Nederland.

Deze tekst zal ook verschijnen in Kind en Adolescent, 2016. DOI: 10.1007/s12453-016-0127-2

Literatuur

Capaldi, D. M., & Patterson, G. R. (1987). An approach to the problem of recruitment and retention rates for longitudinal research. Behavioral Assessment, 9, 169-177.

Forgatch, M. S., Patterson, G. R., DeGarmo, D. S., & Beldavs, Z. G. (2009). Testing the Oregon delinquency model with 9-year follow-up of the Oregon Divorce Study. Development and Psychopathology, 21, 637–660.

Forgatch, M. S., Patterson, G. R., & Gewirtz, A. H. (2013). Looking forward: The promise of widespread implementation of parent training programs. Perspectives on Psychological Science, 8, 682-694.

Patterson, G. R. (1982). Coercive family process. Eugene, OR: Castalia.

Patterson, G. R. (2016). Coercion theory: The study of change. In T. J. Dishion & J. J. Snyder (Eds.), The Oxford handbook of coercive relationship dynamics (pp. 7-22). New York, NY: Oxford University Press.

Patterson, G. R., Forgatch, M. S., & DeGarmo, D. S. (2010). Cascading effects following intervention. Development and Psychopathology, 22, 949–970.

Reid, J. B., Patterson, G. R., & Snyder, J. J. (2002). Antisocial behavior in children and adolescents: A developmental analysis and the Oregon model for intervention. Washington, DC: American Psychological Association.

Thijssen, J., de Ruiter, C., & Albrecht, G. (2008). Preventie van antisociaal gedrag bij kinderen: Parent Management Training Oregon. In J. R. M. Gerris en R. C. M. E. Engels (Red.), Vernieuwingen in jeugd en gezin: Beleidsvisies, gezinsrelaties en interventies (pp. 125-140). Assen: Van Gorcum.

Websites

Home

http://geraldrpatterson.com

https://www.researchpress.com/authors/286/dr-gerald-r-patterson

Bill Cosby is nu echt niet meer grappig

Bill Cosby. De bekende Afro-Amerikaanse komediant die in de jaren tachtig de raciale grenzen doorbrak met zijn televisieprogramma The Cosby Show. Vele jaren later wordt Bill Cosby verdacht van seksueel misbruik. Tientallen vrouwen beweren door hem in de jaren zeventig gedrogeerd en misbruikt te zijn. Pas in 2015 komen de meeste vermeende slachtoffers er voor uit.

Goede zaak zou je kunnen zeggen. Dat dacht Senator Connie Leyva van Californië ook. En vanwege de Cosby zaak stelde zij een wetsvoorstel op. De crux van het wetsvoorstel is dat er geen verjaringstermijn meer bestaat om verdachten van seksueel misbruik te vervolgen. In simpel Nederlands: een vrouw die bijvoorbeeld vijftig jaar geleden is verkracht door haar zwemleraar, maar er nooit voor is uitgekomen, kan nu alsnog een zaak aanspannen tegen hem. Goede zaak?

Verschillende psychologen, zoals de bekende Amerikaanse psychologe Elizabeth Loftus, hebben een aantal weken geleden een brief ondertekend waarin ze bezwaar aantekenen tegen het wetsvoorstel. Ik tekende trouwens ook. Dat heeft te maken met hoe ons geheugen functioneert. Zaken zoals seksueel misbruik bestaan dikwijls uitsluitend uit verklaringen van vermeende slachtoffers. Om tot vervolging over te gaan dienen rechters overtuigd te zijn dat de verklaringen verwijzen naar een accurate herinnering. En daar zit het probleem. Onze herinneringen vervagen naarmate de tijd vordert. Buiten dat zijn ze zeer vatbaar voor beïnvloeding zoals gesprekken met of suggestieve wenken van anderen. De kans op een foutieve herinnering neemt toe naarmate je langer wacht. En daardoor neemt de kans op een valse beschuldiging ook toe.

Je zou denken dat de gouverneur van Californië, Jerry Brown, gevoelig zou zijn voor onze brief. Nee hoor. Een aantal dagen geleden ondertekende Jerry het wetsvoorstel. Het is nu maar wachten totdat iemand onterecht wordt beschuldigd. Nee, Bill Cosby is nu echt niet meer grappig.

Opgelicht?! opgelicht

Er was al dat bedrijf gespecialiseerd in fraudedetectie dat zich schuldig maakte aan misleiding. Toen was er de afdeling Integriteitszaken van Delta Lloyd die zaken deed met dat oneerlijke bedrijf. Nieuw in dit illustere rijtje: het TV programma Opgelicht?! is opgelicht.

De aflevering van afgelopen dinsdag ging onder andere over een bende oplichters die vrouwen geld afhandig maakte. Onder de verdachte was ook een vrouw die voor de camera een uitgebreide verklaring aflegde. De waarachtigheid van deze verklaring werd door een expert – een heuse luitenant-kolonel – met de Forensic Voice Stress Analyzer (FVSA) getest. Voor de expert was het overduidelijk: het verhaal was van begin tot eind gelogen.

Bij Opgelicht?! wisten ze blijkbaar niet dat er geen enkel bewijs is dat op stem gebaseerde leugendetectie werkt, en dat de mensen die het aanbieden eigenlijk gewoon geldkloppers zijn. Dus stelde ik de redactie van het programma daarvan op de hoogte. Ik kreeg een mail terug van verslaggever Marco Kamphuis. Geen bedankje. Integendeel. Kamphuis volgde de lijn van doorgewinterde complotdenkers:

• Wij gebruikten niet de Israëlische LVA, maar de Australische FVSA. Uw bezwaren zijn dus helemaal niet van toepassing.
• Ik verzoek u de bewering dat het system niet deugt met relevante onderzoeken te ondersteunen. Daarbij verzoek ik u alle onderzoeken mee te nemen en niet alleen te refereren naar onderzoeken die uw stelling onderschrijven, zoals u dat bij de LVA deed.
• Het systeem geldt in verschillende landen, waaronder de VS, als wettig bewijsmiddel. Dat was voor mij als journalist voldoende reden om met dit systeem de analyse te laten doen.

Nou ben ik de beroerdste niet en schreef ik Marko Kamphuis terug dat ik niet zo onder de indruk was van het de-ene-homeopathische-dosering-is-de-andere-niet argument. En dat ik openstond voor wetenschappelijk onderzoek dat laat zien dat de FVSA wel leugens kan detecteren. Maar waar dat dan was. De bewijslast rust immers op de schouders van mensen die het apparaat gebruiken of laten gebruiken. Of vinden ze bij Opgelicht?! ook dat bijvoorbeeld alternatieve geneeswijzen acceptabel zijn zolang nog niet uit onderzoek is gebleken dat ze geen enkele geneeskundige werking hebben?

Ook schreef ik dat ik weinig onder de indruk was van het bewijsmiddel-argument. Op de eerste plaats: als het al zo is dat het als bewijsmiddel wordt geaccepteerd, zegt dat nog weinig. Niet alles wat in de rechtszaal als fidele techniek wordt gepresenteerd is dat ook, zo blijkt uit een recent rapport. Op de tweede plaats omdat het mij – gezien de Amerikaanse jurisprudentie (bijvoorbeeld deze, deze, en deze) – erg onwaarschijnlijk lijkt dat in dat land leugendetectie via de stem in de rechtbank als bewijs wordt geaccepteerd. Maar dat ik open stond voor een verwijzing naar een zaak waarin het daadwerkelijk als bewijs geaccepteerd was.

Toen bleef het stil. Ik informeerde nog eens, en kreeg ik een kribbig mailtje van Marco Kamphuis retour met een gegooglede Latijnse spreuk. Affirmanti incumbit probatio om precies te zijn. En het bericht dat hij wel iets beters te doen had. Hij zal wel druk zijn met zijn opleiding journalistiek.

Opgelicht?! houdt een kleine miljoen kijkers voor dat op stem gebaseerde leugendetectie werkt. Maar de redactie van het programma kan de werkzaamheid van het apparaat op geen enkele manier onderbouwen. De redactie wil vast geen mensen op verkeerde ideeën brengen. Het zou daarom het programma sieren als het in de volgende uitzending – en op de webpagina – een kritische noot zouden plaatsen. Een rectificatie zeg maar. En dat ze Marco Kamphuis nog eens uitlegt dat er kritische kijkers bestaan die je best vriendelijk te woord mag staan. En dat je niet moet bluffen met Latijnse citaten als je niet op het gymnasium hebt gezeten.

Commentaar op de reactie van recherchepsycholoog Cleo Brandt

Recherchepsycholoog Cleo Brandt reageerde op 8 augustus 2016 op onze blog over fataal partnergeweld in Nederland. We bedanken Cleo voor haar reactie en zullen hieronder een aantal aspecten van haar reactie van commentaar voorzien.

Ten eerste beweert Brandt dat wij onvoldoende onderscheid aanbrengen tussen huiselijk geweld tijdens de relatie en ex-partner stalking. Het klopt dat de plegers van fataal partnergeweld niet allemaal hetzelfde ‘risicoprofiel’ hebben, maar bij beide vormen speelt de vraag hoe je het beste kunt voorkomen dat er uiteindelijk dodelijk geweld volgt. Wij hebben er bewust voor gekozen ons te richten op zaken van fataal (ex-)partnergeweld in Nederland, waarbij sprake was van eerdere bedreigingen (tijdens en/of na de relatie) en soms ook stalking. Het gaat ons om de ernst van de uitkomst: het overlijden van het slachtoffer/de (ex-)partner, terwijl er voorafgaand aan het dodelijke geweld serieuze signalen van escalerende bedreigingen, stalking en/of fysiek geweld waren. Wij kunnen ons volledig vinden in de uitspraak van Brandt waarin ze stelt: “De noodzaak om juist die zaken te identificeren waar het risico op dodelijk geweld het grootst is, is evident.” Brandt verwijst naar de SASH als een relevant risicotaxatie-instrument bij stalking, maar dit instrument is niet specifiek geschikt voor ex-partner stalking (zie deze website). Het richt zich op alle vormen van stalking: ex-intieme partners, kennissen (waaronder vrienden en familieleden), of vreemden (publieke figuren of onbekende vreemden). Bovendien geeft Brandt zelf trainingen in het gebruik van de SASH, zoals blijkt uit de website van de RINO Groep. In de wetenschap noemt men dit een conflict of interest. Volgens goed gebruik had Brandt deze belangenverstrengeling dienen te vermelden in haar reactie, omdat dit mogelijk haar objectiviteit ten aanzien van andere risicotaxatie-instrumenten, zoals de Lethality Screen, aantast.

Bron: http://www.rinogroep.nl

 

Brandt heeft bezwaren tegen de Lethality Screen die wij onterecht vinden. Zij beroept zich daarbij op de meningen van andere autoriteiten op het gebied van risicotaxatie van huiselijk geweld, zoals Storey en Hart (2014) en Nicholls et al. (2013). Brandt beweert bijvoorbeeld dat haar lage specificiteit de Lethality Screen ongeschikt maakt voor de politie. Sensitiviteit en specificiteit zijn op zich geen kenmerken van een instrument, maar altijd afhankelijk van de base rate (de mate waarin het gedrag voorkomt in de populatie; in dit geval gaat het om de base rate van fataal partnergeweld), en van het afkappunt van het instrument dat gebruikt wordt. De base rate is in dit geval per definitie zeer laag (gelukkig maar!), en dat maakt fataal partnergeweld dus sowieso moeilijk te voorspellen, omdat zeldzaam voorkomend gedrag nou eenmaal lastiger te voorspellen is dan veelvoorkomend gedrag.

Brandt haalt de studie van Messing en collega’s (2015) aan als ‘bewijs’ voor de zwakke specificiteit van de Lethality Screen. In het artikel van Messing et al. (2015) staat een belangrijke tabel (Table 2), die we hier integraal weergeven, om duidelijk te maken waarom de Lethality Screen, in tegenstelling tot wat Brandt beweert, wel degelijk zeer relevant kan zijn voor de politie in Nederland.

Overgenomen uit Messing et al. (2015)

 

Twee maten voor predictieve nauwkeurigheid die relevant zijn voor de forensische risicotaxatie zijn de Positieve Predictieve Waarde (Positive Predictive Value; PPV) en de Negatieve Predictieve Waarde (Negative Predictive Value; NPV). De PPV is de proportie van degenen die als hoog risico beoordeeld zijn op basis van het risicotaxatie-instrument, die daarna ook daadwerkelijk een delict pleegt, terwijl de NPV verwijst naar de proportie van hen die als laag risico zijn beoordeeld, die geen nieuw delict pleegt. Een instrument met een hoge PPV kan dan geselecteerd worden om in de forensische praktijk hoog-risico gevallen te detecteren; een instrument met een hoge NPV kan gebruikt worden om laag-risicogevallen uit te filteren. Uit de tabel blijkt dat van de 28 gevallen van ‘near fatal violence’ (dat was de gekozen uitkomstmaat in dit onderzoek) er 26 correct aangeduid waren door de Lethality Screen, dat is 93%. Deze waarde vertegenwoordigt de zogenaamde Positive Predictive Value (PPV) en dit is de meest relevante parameter voor het beoordelen van de waarde van een risicotaxatie-instrument voor de praktijk (Singh, 2013). Deze PPV is voor de Lethality Screen dus heel hoog. Dat de Lethality Screen ook een groot aantal vals positieve beoordelingen opleverde (dus een lage NPV van 21%, d.w.z 46/216) is juist, maar voor toeleiding naar hulp/interventie en ‘empowerment’ voor het slachtoffer is een hoge PPV belangrijker dan een hoge NPV. Er is altijd sprake van een trade-off tussen PPV en NPV. Door het afkappunt van een instrument te verhogen of juist te verlagen, kunnen de PPV en NPV veranderd worden, afhankelijk van de wensen in de praktijk. In dit geval is het uiteindelijke gedrag (fataal partnergeweld) zo ernstig, dat wij van mening zijn dat een hoge PPV te prefereren is boven een hoge NPV, onder het motto: ‘better safe than sorry’.

Met het aanreiken van de Lethality Screen hebben wij overigens niet betoogd dat dit de enige juiste tool voorhanden is, maar wel eentje die tot de mogelijkheden behoort en al wetenschappelijk is onderzocht. Los van de vraag welk instrument het meest geschikt zou zijn om het risico voor deze potentiële slachtoffers te taxeren, is de belangrijkste boodschap van onze blog dat de politie het, veel meer dan nu het geval is, tot haar primaire taak zou moeten rekenen om deze slachtoffers te beschermen.

Naar aanleiding van onze blog hebben wij diverse reacties van (gelukkig nog in leven zijnde) slachtoffers van stalking en bedreiging ontvangen. Deze mensen mailden ons dat de politie, net als in de zaak Linda van der Giesen en de andere door ons gememoreerde zaken, niets concreets heeft ondernomen. De politie heeft richtlijnen en werkinstructies voor stalking en huiselijk geweld situaties, maar dit is precies wat het zijn: richtlijnen, die niet verplicht zijn (zoals ook blijkt uit het politie rapport over de zaak Linda van der Giesen). Met louter vrijblijvende richtlijnen is de politie een onbetrouwbare ketenpartner in het voorkomen van fataal partnergeweld. Wat ons betreft is naast gebruikt van een risicotaxatie-instrument, zoals de Lethality Screen, een beleidsverandering nodig.

 

Literatuur

Messing, J.T., Campbell, J., Wilson, J.S., Brown, S., & Patchell, B. (2015). The Lethality Screen: The predictive validity of an intimate partner violence risk assessment for use by first responders. Journal of Interpersonal Violence, 1-22. doi: 10.1177/0886260515585540

Nicholls, T. L., Pritchard, M. M., Reeves, K. A., & Hilterman, E. (2013). Risk assessment in intimate partner violence: A systematic review of contemporary approaches. Partner Abuse, 4, 76-168.

Singh, J. P. (2013). Predictive validity performance indicators in violence risk assessment: A methodological primer. Behavioral Sciences & the Law, 31, 8-22.

Storey, J.E., & Hart, S.D. (2014). An examination of the danger assessment as a victim-based risk assessment instrument for lethal intimate partner violence. Journal of Threat Assessment and Management, 1, 56–66. doi:10.1037/tam0000002